Prijsvragen

woensdag, januari 24, 2018 | Publicaties

Van 1753 tot 1917 schreef de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen met grote regelmaat een Prijsvraag uit over uiteenlopende onderwerpen die vaak een spiegel van de tijdsgeest waren. In totaal zijn meer dan 1200 prijsvragen uitgeschreven in bovengenoemde periode. Prijsvragen waren destijds de voornaamste bezigheid waarmee geleerde genootschappen hun doel, bevordering van de wetenschap, nastreefden. Deze prijsvragen zijn gebundeld in het naslagwerk Inventaris van de Prijsvragen uitgeschreven door de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1753-1917, door J.G. de Bruijn, oud-bibliothecaris-archivaris van de Maatschappij (ISBN 90 014 0099 X). Dit boek is verkrijgbaar bij het secretariaat van de KHMW.

In 2010 werd deze traditie - in een nieuw jasje - in ere hersteld. Van 2010-2019 schreef de KHMW jaarlijks in samenwerking met NRC een essaywedstrijd uit over een actueel onderwerp. De bekroonde essays zijn jaarlijks gebundeld in een boekje dat te verkrijgen is via het secretariaat van de KHMW en hieronder is in te zien als pdf.

2019

Onderwerp: Welke gevolgen kan de ontdekking van buitenaards leven hebben op de mensheid?

Prijsvraag 2019 Bekroonde essays

2018

Onderwerp: Is er in de wetenschap ruimte voor religie? 

Prijsvraag 2018 Bekroonde essays

2017

Onderwerp: Wat zal de belangrijkste wetenschappelijke doorbraak in de 21e eeuw zijn? 

Prijsvraag 2017 Bekroonde essays

2016

Onderwerp: De grenzen van verdraagzaamheid.

Prijsvraag 2016 Bekroonde essays

2015

Onderwerp: Druk, drukker, drukst. Het lijkt of iedereen het steeds drukker heeft. Is deze indruk juist en zo ja, hoe komt dat?

Prijsvraag 2015 Bekroonde essays

2014

Onderwerp: Wat is de beste uitvinding van de laatste honderd jaar en waarom?

Prijsvraag 2014 Bekroonde essays

2013

Onderwerp: Wat is luxe?

Prijsvraag 2013 Bekroonde essays

2012

Onderwerp: Van wie is de stad?

Prijsvraag 2012 Bekroonde essays

2011

Onderwerp: Hoe ver mogen we gaan met het behoud van individueel menselijk leven?

Prijsvraag 2011 Bekroonde essays

2010

Onderwerp: Is het geoorloofd in ons doen en laten met de onkunde van anderen ons voordeel te doen? Zo ja, in welke gevallen en welke mate?

Prijsvraag 2010 Bekroonde essays

Essayprijsvraag corona

woensdag, januari 24, 2018 | Publicaties

Najaar 2020 schreef de KHMW een essaywedstrijd uit onder directeuren en leden van de KHMW en alumni van de Nationale DenkTank waarin zij werden uitgenodigd hun gedachten en inzichten over (de gevolgen van) corona op schrift te stellen in een essay van maximaal 1.000 woorden. Deze essays zijn gebundeld in een boekje dat hieronder is in te zien en tevens is te bestellen bij het secretariaat van de KHMW.

Prijsvraag 2021 Gedachten en inzichten over (de gevolgen van) corona

Seminars en publicaties Wim Drees Fonds

woensdag, januari 24, 2018 | Publicaties

Weergave van de lezingen bij de Wim Drees Seminars, vanaf 2017 (livestreamopnames, schriftelijke verslagen en powerpoints)

De publicaties van de vroegere Wim Drees Stichting zijn in te zien via een separate website: Klik hier.

2024

15 oktober 2024 - Vergroening van het belastingstelsel: noodzaak of juist niet? 

Met als moderator Joost Clerx en als sprekers Herman Vollebergh en Mickie Schoch

Verslag opgesteld door Metaforum

Seminar 23 april 2024 - Zin en onzin van prudent begrotingsbeleid

Met als moderator Stephanie Holle en als sprekers Bas van den Dungen, Arjan Lejour en Vinzenz Ziesemer

Verslag opgesteld door Metaforum

2023

Seminar 10 oktober 2023 - Noodzaak om te investeren in gelijkheid versus gezonde overheidsfinanciën

Met als moderator Barbara Baarsma en als sprekers Peter Hein van Mulligen, Olaf Sleijpen en Pieter Grinwis

Verslag opgesteld door Metaforum wordt hier binnenkort toegevoegd

2023

Seminar 4 april 2023 - Ambities in overvloed, maar grenzen aan beleid – Zit de overheid op slot?

Met als moderator Alexander Rinnooy Kan en als sprekers Lex Hoogduin, Bas ter Weel en Henk Nijboer

Verslag opgesteld door Metaforum

2022

Seminar 11 oktober 2022 - Begroten in tijden van geopolitieke spanningen

Met als moderator Jasper Wesseling en als sprekers Allard Postma en Ester Barendregt

Verslag opgesteld door Metaforum

Seminar 12 april 2022 - Het Regeerakkoord: de noodzakelijke investeringsagenda voor Nederland of toch een te expansief investeringsprogramma?

Met als moderator Marike Stellinga, en als sprekers Laura van Geest en Coen Teulings

Verslag opgesteld door Metaforum

2021

Seminar 12 oktober 2022 - Fundamenteel herontwerp Toeslagensysteem

Met als moderator Michiel Sweers, en als sprekers Alex Brenninkmeijer, Bas Jacobs en Koen Caminada

Verslag opgesteld door Metaforum. Ook is de livestream na te kijken: Klik hier.

Publicatie

Jan Donders en Flip de Kam, Geven en nemen. Over bouwstenen voor een beter belastingstelsel.

Dit boek verscheen in februari 2021 als deel 7 in de serie Drees Forum en is te bestellen bij het secretariaat van de KHMW. Eerdere delen verschenen onder de Wim Drees Stichting en zijn op de separate website (zie hierboven) in te zien.

2020

Webinar 1 oktober 2020 - Miljoenennota in coronatijd

Met als moderator Manon Leijten, en als sprekers Koen Caminada, Allard Postma en Marcel Timmer.

Het seminar in het voorjaar van 2020 kwam vanwege de coronamaatregelen te vervallen.

2019

Seminar 25 september 2019 - Miljoenennota: Karige koopkrachtplaatjes in tijden van economische groei

Barbara Baarsma - Tien redenen waarom het lang(er) wachten is op hogere lonen & Rens Nissen - Van loon naar inkomen & Anthony Stigter en Zakaria Boufangacha - Visie van de sociale partners en paneldiscussie

Verslag opgesteld door Metaforum

Seminar 14 maart 2019 - Pensioenen voor de toekomst

Job Swank - Hervorming van het pensioenstelsel & Ilja Boelaars - Intergenerationele risicodeling: zin of onzin.

Verslag opgesteld door Metaforum

Power Point Job Swank

Power Point Ilja Boelaars

Frank den Butter (column) - Geen risicosolidariteit in het pensioenstelsel

2018

Seminar 4 oktober 2018 - Miljoenennota 2019. Wie betaalt de rekening? 

Bas ter Weel - Onbehaaglijk Nederland? De rekening van Rutte III

Koen Caminada - Fiscaal beleid leidt tot grote verschillen

Sandra Phlippen (column) - Werkende armen verdwijnen niet vanzelf

Seminar 22 maart 2018 - De vergroening van het belastingstelsel 

Van dit seminar, met als sprekers Reyer Gerlagh en Herman Vollebergh, zijn helaas geen teksten beschikbaar.

2017

Seminar 29 november 2017 - Belast beleid 2017-2021: de belastinghervormingen in het derde kabinet Rutte

Nout Wellink - Belastingplan Kabinet Rutte III

Flip de Kam - Veel gedoe over uiteindelijk bijna niets

 

 

Wim Drees

Haarlemse Voordrachten

woensdag, januari 24, 2018 | Publicaties

Jaarlijkse voordrachten bij de Algemene Vergadering in mei, door leden van de Hollandsche Maatschappij. Sinds 1902. Uitgegeven vanaf 1946.  
Interne publicaties voor directeuren en leden van de Hollandsche Maatschappij. Op aanvraag bij het secretariaat beschikbaar.

Van de voordrachten voor 1946 zijn een aantal opgenomen in de verslagen van de Algemene Vergaderingen, in de Archives Néerlandaises of in de Franse Programma’s. De eerste Haarlemse Voordracht, door H.A. Lorentz, is opgenomen in het gedenkboek t.g.v. het 150-jarig bestaan van de Hollandsche Maatschappij.

Binnenkort kunt u op deze pagina de meeste recente voordrachten online inzien. Als voorproefje alvast de Haarlemse Voordracht 2024 door prof. dr. Wim B. Drees over de begintijd van Hollandsche Maatschappij: Waarom Deo et Patriae? Geloof én wetenschap in de eerste jaren van de Hollandsche Maatschappij.

Overzicht Haarlemse Voordrachten 1946-nu (gepubliceerd):

Overzicht Haarlemse Voordrachten 1902-1946 (niet gepubliceerd)

jaardoorover
1939Dr. ir. G.W. Van HeukelomDe herstellingswerken aan den Martinitoren te Groningen
1938Dr. H.A. KramersEenige aspecten der hedendaagsche natuurkunde.
1937Dr. ir. J.A. RingersDe vroeger door de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen uitgeschreven prijsvragen op het gebied van den Waterstaat, in den loop der tijden beantwoord.
1936Dr. J. HuizingaUit de eerste jaren van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen
1934Dr. W. De SitterDe eenheid van het heelal.
1933Dr. J.P. Kleiweg de ZwaanDe ouderdom der Menschheid.
1933Dr. W.A.P. SchüffnerDe positie der hygiëne ten opzichte der malaria voorheen en thans
1932Dr. H. BrugmansDe pantersprong.
1931Dr. F.A. Vening MeineszDe wetenschappelijke beteekenis van de reizen met H. Ms. K. II en K. XIII.
1930Dr. J. Van der HoeveErfelijkheid in de oogheelkunde
1929Dr. H. ter MeulenOver oude en nieuwe brandstoffen.
1928Dr. P. ZeemanHendrik Antoon Lorentz, uit zijn leven en werken.
1927Dr. H.A. LorentzHerinneringen en vooruitzichten.
1926Dr. G.C. Van WalsemPathologische Anatomie en leven.
1925Dr. G. Van Iterson Jr.De gulden snede.
1924Dr. A.F. HollemanNatuurstoffen en kunststoffen.
1923Dr. C. Snouck HurgronjeDe beteekenis van het chalifaat.
1922Dr. F.M. JaegerDe ouderdom der aarde.
1921Ir. H. WortmanDe afsluiting en droogmaking der Zuiderzee.
1920Dr. A.A. NijlandGroote en kleine sterren.
1919Dr. H. ZwaardemakerRadioactiviteit en leven.
1918Dr. A. PitOver den overgang van het kunstzinnig leven uit de oudheid naar den nieuwen tijd
1917Dr. P. KuenenHet relativiteitsbeginsel.
1916Dr. P. LotsyGemeenschapsproblemen in verband met eenige resultaten der moderne erfelijkheidsleer.
1915Dr. G. HeymansResultaten en vooruitzichten der speciale Psychologie.
1914Dr. G.A.F. MolengraaffOver de resultaten van de geologische onderzoekingen, in 1911 en 1912 op het eiland Timor verricht.
1913Dr. C. WinklerDe bouw van den hersenschors en de daarmede samenhangende argumenten voor de localisatie onzer zintuigshersenen.
1912Dr. L. BolkOver den fossielen mensch.
1911G.F. TydemanHet zweven der vogels.
1910Dr. P.J. BlokDe beoefening der wetenschappen in het Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830).
1909Dr. K. MartinAardbevingen in verband met gebergtevorming.
1908Dr. A.W. NieuwenhuisOver de ethnologische wetenschappen, hare beteekenis en haar nut, getoetst aan toestanden in den Nederlandsch Indischen Archipel.
1907Dr. H. Kamerlingh OnnesOver het vloeibaar maken der gassen.
1906Dr. C. KapteynOver stroomingen in het sterrenstelsel.
1905Dr. W. EinthovenOver tele-cardiogrammen.
1904Dr. M.W. BeyerinckOver den invloed der Mikroben op de vruchtbaarheid van den grond en op den groei der hoogere planten.
1903Dr. H. De VriesBevruchting en bastaardeering.
1902 Dr. H.A. LorentzDe laatste vorderingen van de leer der electriciteit.

Winterlezingen

woensdag, januari 24, 2018 | Publicaties

Reeks door directeuren jaarlijks in februari gehouden voordrachten. Sinds 1986. Uitgegeven van 2009-2017. 
Interne publicaties voor directeuren en leden van de Hollandsche Maatschappij. Op aanvraag bij het secretariaat beschikbaar.

Vanaf 2021 met meerdere sprekers, in de vorm van een debat.

Overzicht Winterdebatten (2021-heden)

jaar doorover
2023Prof. dr. F.P.I.M. (Frank) van Vree, Dr. E.E.S. (Emilie) Gordenker, Drs. W. (Wim) WeijlandVan wie zijn 'onze' museumstukken?
Verslag: https://khmw.nl/winterdebat-van-wie-zijn-onze-museumstukken/
2022Prof. dr. H.B.J. (Rik) Leemans, Ir. G.M. (Geert) van de WouwDe energietransitie
2021Drs. D.A. (Dick) Benschop, Mr. R.H.L.M. (Roger) van Boxtel, Ir. J.N.K. (Jaap) BiermanHoe blijven we reizen?
Verslag: https://khmw.nl/winterlezing-2021-gemist/

Overzicht Winterlezingen 1986-2020 (deels gepubliceerd):

jaardoorover
2020Ir. O. van de Stolpe.Galapagos – in 20 jaar van idee tot medicijn. Hoe volharding en focus op innovatie uiteindelijk een AEX bedrijf heeft opgeleverd.
Verslag:https://khmw.nl/verslag-winterlezing-2020/
2019Dr. mr. P.W. Waldeck.Maarten van der Goes en de buitenlandse politiek van de Bataafs-Franse tijd (1795-1814).
Verslag: https://khmw.nl/verslag-winterlezing/. Tekst van de lezing op aanvraag beschikbaar via het secretariaat
2018Dr. N.W. Tellegen.Samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam, op weg naar een Circulaire Economie.
2017Drs. M. Scharloo.Een brug over het Spaarne.
2016G.D. Block PhD.Priceless: The value proposition for the humanities.
2015Drs. L.B.J. van Geest.Belastingherziening: Tips & tricks.
2014Ir. W. Draijer.Plakkaat van Verbindinghe.
2013Drs. W. Pijbes.Mijn eerste museum.
2012Dr. A.H.E.M. Wellink.Quo vadis Europa?
2011Drs. D.M. Sluimers.De toekomst van het Nederlandse pensioenstelsel.
2010Dr. R.H.A. Plasterk.Wetenschap en Politiek. Van wat is en wat zou moeten zijn.
2009Dr G.J. Wijers.Overleven door duurzame innovatie.
2008Prof. dr. J.C. Arnbak.Telecommunicatie: van monopolies naar volledige marktwerking. Co-referent Mevr. Drs. T.A. Maas-Brouwer.
2007Mr. W.E. Haak.Is (in Nederland) het vertrouwen in de rechterlijke macht aan het afnemen? Co-referent Mevr. Mr. L.Y.M. Gonçalves-Ho Kang You.
2006Prof. mr. P. van Vollenhoven.Betekenis van het onafhankelijk onderzoek en het effect daarvan op het veiligheidsbeleid.
2005Drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije.Graag of niet. Mogelijkheden van sponsoring van musea ten tijde van een terugtredende overheid. Co-referent Mevr. P.W. Boll-Kruseman.
2004Mevr. Dr. A.C. Wolff-Albers.Voor rede vatbaar. Co-referent Dr. P. Nijkamp.
2003K. Storm.De beschadigde reputatie van het (internationale) topmanagement. Co-referent Mr. C.J.A. van Lede.
2002Wetenschapsdebat.
2001Mr. I.W. Opstelten.Vraagstukken inzake de sociale infrastructuur van een grote stad in Nederland.
2000Dr. A.H.E.M. Wellink.Eén jaar Euro, één jaar ervaring met gemeenschappelijk monetair beleid.
1999Prof. drs. C.A.J. Herkströter. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming.
1998Ir. J.J. Slechte.Economie en ecologie.
1997Jhr. mr. A.A. Loudon.Politiek en bedrijfsleven. Enkele persoonlijke ervaringen.
1996Ir. W.C.M. van Lieshout.Het hoger onderwijs op weg naar de 21ste eeuw.
1995Mr. P.J.H. Jonkman.De diplomatieke praktijk sinds 1945.
1994Dr. J.M. Goudswaard.De Treuhand.
1993Jhr. drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland.Bestuurlijke organisatie in en van Nederland.
1992Dr. J.E. Andriessen.Beleid en groei.
1991Prof. ir. H.P. van Heel.Maat, eigen tijd en orde.
1990Drs. T.C. Braakman.Bestuurlijke samenwerking in een regio rondom een grote stad.
1989Drs. B.F. baron van Ittersum. Amsterdam in Europees perspectief. Amsterdam als financieel centrum in Europa 1992.
1988Mr. C.J.A. van Lede.Pressiegroepen in verandering. Het zich wijzigende patroon van pressiegroepen, hun opereren en samenstelling.
1987Dr. ir. H.L. Beckers.Een overzicht van de werkzaamheden en plannen van het Nederlands Forum voor techniek en wetenschap.
1986Mr. Ch.M.J.A. Moons.De rechten van de mensen en de plichten van de rechter.

Overzicht Winterlezingen 1986-2008 (niet gepubliceerd):

jaardoorover
2008Prof. dr. J.C. Arnbak.Telecommunicatie: van monopolies naar volledige marktwerking. Co-referent Mevr. Drs. T.A. Maas-Brouwer.
2007Mr. W.E. Haak.Is (in Nederland) het vertrouwen in de rechterlijke macht aan het afnemen? Co-referent Mevr. Mr. L.Y.M. Gonçalves-Ho Kang You.
2006Prof. mr. P. van Vollenhoven.Betekenis van het onafhankelijk onderzoek en het effect daarvan op het veiligheidsbeleid.
2005Drs. C.O.A. baron Schimmelpenninck van der Oije.Graag of niet. Mogelijkheden van sponsoring van musea ten tijde van een terugtredende overheid. Co-referent Mevr. P.W. Boll-Kruseman.
2004Mevr. Dr. A.C. Wolff-Albers.Voor rede vatbaar. Co-referent Dr. P. Nijkamp.
2003K. Storm.De beschadigde reputatie van het (internationale) topmanagement. Co-referent Mr. C.J.A. van Lede.
2002Wetenschapsdebat.
2001Mr. I.W. Opstelten.Vraagstukken inzake de sociale infrastructuur van een grote stad in Nederland.
2000Dr. A.H.E.M. Wellink.Eén jaar Euro, één jaar ervaring met gemeenschappelijk monetair beleid.
1999Prof. drs. C.A.J. Herkströter.De maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming.
1998Ir. J.J. Slechte.Economie en ecologie.
1997Jhr. mr. A.A. Loudon.Politiek en bedrijfsleven. Enkele persoonlijke ervaringen.
1996Ir. W.C.M. van Lieshout.Het hoger onderwijs op weg naar de 21ste eeuw.
1995Mr. P.J.H. Jonkman.De diplomatieke praktijk sinds 1945.
1994Dr. J.M. Goudswaard.De Treuhand.
1993Jhr. drs. P.A.C. Beelaerts van Blokland.Bestuurlijke organisatie in en van Nederland.
1992Dr. J.E. Andriessen.Beleid en groei.
1991Prof. ir. H.P. van Heel.Maat, eigen tijd en orde.
1990Drs. T.C. Braakman.Bestuurlijke samenwerking in een regio rondom een grote stad.
1989Drs. B.F. baron van Ittersum.Amsterdam in Europees perspectief. Amsterdam als financieel centrum in Europa 1992.
1988Mr. C.J.A. van Lede.Pressiegroepen in verandering. Het zich wijzigende patroon van pressiegroepen, hun opereren en samenstelling.
1987Dr. ir. H.L. Beckers.Een overzicht van de werkzaamheden en plannen van het Nederlands Forum voor techniek en wetenschap.
1986Mr. Ch.M.J.A. Moons.De rechten van de mensen en de plichten van de rechter.