HAARLEMSE VOORDRACHT 21 MEI 2022 DOOR PROF. DR. C.K.W. (CARSTEN) DE DREU, HOOGLERAAR SOCIALE EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN
Waarom vechten mensen?
Conflicten – van kleinschalige schermutselingen tot grootscheepse oorlogen – berokkenen moeilijk te overschatten psychische, sociale en economische schade. Tegelijkertijd zijn mensen bij uitstek in staat om samen te werken, voor elkaar te zorgen en elkaars belangen in het oog te houden. In deze voordracht stel ik de vraag waarom – en wanneer – mensen vechten. Vanuit een evolutionair, neurobiologisch en gedragseconomisch perspectief onderzoek ik hoe de historische relatie met ‘de ander,’ de onderlinge groepsdynamiek en persoonlijke afwegingen, mensen motiveert om samen te spannen en naburige groepen aan te vallen en te onderwerpen. De verwachting is dat antwoorden op de vraag waarom mensen vechten, kan helpen om te voorspellen waar en wanneer conflicten ontstaan en hoe de-escalatie bevorderd kan worden.
De voordracht van Prof. De Dreu verschijnt in de loop van de zomer in gedrukte vorm. De uitgave is dan verkrijgbaar via het secretariaat van de KHMW.
Sinds 1902 verzorgt een lid van de Hollandsche Maatschappij een voordracht bij de jaarvergadering in mei. Deze lezingen zijn uitgegeven sinds 1946. Van de voordrachten voor 1946 is een aantal opgenomen in de verslagen van de Algemene Vergaderingen, in de Archives Néerlandaises of in de Franse Programma’s. De eerste Haarlemse Voordracht, door H.A. Lorentz, is opgenomen in het gedenkboek t.g.v. het 150-jarig bestaan van de Hollandsche Maatschappij.
Voor een overzicht van alle Haarlemse Voordrachten en voor andere publicaties van de KHMW, zie: https://khmw.nl/publicaties/.
Op maandag 9 mei vond in het Hodshon huis de Carte Blanche over interdisciplinariteit plaats. Louise Gunning-Schepers, voorzitter KHMW, verzorgde de inleiding, mede namens prof. dr. Jan Willem Duyvendak, directeur NIAS en prof. dr. Arjen Doelman, directeur Lorentz Center. De kloof tussen alfa/gamma aan de ene kant en bèta/medisch aan de andere kant is de laatste jaren kleiner aan het worden. Prof. dr. Jeroen Geurts, prof. dr. Mladen Popović, prof. dr. Antal van den Bosch, prof. dr. Andrea Evers en prof. dr. Jeroen Aerts wierpen licht op de vraag wat interdisciplinaire samenwerking tussen alfa, bèta, medisch en gamma in de toekomst zal betekenen. Na afloop vond er een levendige discussie plaats en de middag werd afgesloten met een gezellige borrel. Het was een zeer geslaagde middag.
Haarlemse Voordracht “Waarom Vechten Mensen” door Prof. dr. C.K.W. (Carsten) de Dreu, hoogleraar sociale en organisatiepsychologie aan de Universiteit Leiden.
Conflicten – van kleinschalige schermutselingen tot grootscheepse oorlogen – berokkenen moeilijk te overschatten psychische, sociale en economische schade. Tegelijkertijd zijn mensen bij uitstek in staat om samen te werken, voor elkaar te zorgen en elkaars belangen in het oog te houden. In deze voordracht stel ik de vraag waarom – en wanneer – mensen vechten. Vanuit een evolutionair, neurobiologisch en gedragseconomisch perspectief onderzoek ik hoe de historische relatie met ‘de ander,’ de onderlinge groepsdynamiek en persoonlijke afwegingen, mensen motiveert om samen te spannen en naburige groepen aan te vallen en te onderwerpen. De verwachting is dat antwoorden op de vraag waarom mensen vechten, kan helpen om te voorspellen waar en wanneer conflicten ontstaan en hoe de-escalatie bevorderd kan worden.
De KHMW is op zoek naar hét maatschappelijke initiatief dat het onderling vertrouwen in de Nederlandse samenleving versterkt. Het is voor iedereen mogelijk om initiatieven aan te melden die kans maken op de Brouwer Vertrouwensprijs van € 100.000 euro óf de tweede prijs van € 50.000.
