donderdag, april 17, 2025 | Headlines
Op woensdag 16 april zat de aula van het Hodshonhuis gezellig vol voor de jaarlijkse uitreiking van de KHMW Profielwerkstukprijzen. Met 47 genomineerde leerlingen zat de spanning er goed in, want niemand wist nog wie de winnaars zouden zijn.

Al sinds 2002 organiseert de KHMW de wedstrijd ‘Wie schrijft het beste profielwerkstuk?’ voor havo- en vwo-scholieren uit Haarlem en omstreken. Dit keer zijn er 25 profielwerkstukken binnengekomen, 15 van het vwo en 10 van de havo. Een goed profielwerkstuk moet aan allerlei criteria voldoen, zoals een heldere vraagstelling, goed onderbouwde conclusies, verschillende bronnen, vakoverstijgend onderzoek, originaliteit, vormgeving en enthousiasme. De jury was onder de indruk van de diversiteit aan onderwerpen, vaak gerelateerd aan actuele problemen en politiek-maatschappelijke kwesties. Naast de hoofdprijs (per schooltype € 500) werden er ook twee eervolle vermeldingen van € 100 toegekend.
De inzendingen werden beoordeeld door een deskundige jury, bestaand uit drs. B.J. (Babs) van den Bergh, jkvr. mr. P. (Pauline) van Lennep, prof. dr. A.J.J. (Ton) Nijhuis en dr. J. (Jan) Spoelder. KHMW-bestuurslid mr. drs. P.P.M. (Paul) Nielen trad als voorzitter op. De presentatie van de middag was in handen van Paul Nielen, en het juryrapport werd voorgelezen door Babs van den Bergh.
Klik hier voor het juryrapport!
Over het belang van geschiedenis, de draagkracht van een spinnendraad, een barricade tegen mieren en zelf pijnstillers maken

Siebe van Groenigen met Paul Nielen (links) en Babs van den Bergh (rechts)
Eervolle vermelding havo
De eervolle vermelding in de categorie havo ging naar Siebe van Groenigen van de VSO Daaf Geluk. Hij schreef een werkstuk over het bestrijden van mieren. ‘Mieren zorgen voor overlast’, zegt Siebe, ‘en daar willen we vanaf.’ Hij vindt het belangrijk dat het bestrijden op een milieuvriendelijke wijze gebeurt. ‘Zo kun je van de problemen afkomen zonder nieuwe problemen te veroorzaken.’ Siebe onderzocht aan welke stoffen mieren een afkeer hebben. Hij heeft geconstateerd dat onder meer azijnzuur, muntbladeren, kruidnagels en het koper van 5-centmunten goed werken om de mieren op afstand te houden. ‘Als je daarmee een barricade bouwt, lopen de mieren, in plaats van je huis binnen te dringen, liever om het huis heen.’ Dat zijn handige tips, maar Siebe denkt er nog niet aan om zijn onderzoeksresultaten te publiceren. Hij wil na de havo naar het vwo, en misschien kan hij daar zijn onderzoek nog verder uitbouwen.

Lotte Kok en Olivia Reiding
Eervolle vermelding vwo
De eervolle vermelding in de categorie vwo was voor Lotte Kok en Olivia Reiding van het Ichthus Lyceum. Zij verdiepten zich in de manier waarop het schoolvak geschiedenis in het basisonderwijs aangeboden wordt, en dan specifiek het thema ‘wetenschappelijke ontwikkelingen uit de wereldgeschiedenis’. Lotte en Olivia vinden kennis van de geschiedenis belangrijk en ze maken zich zorgen over de stand van het huidige geschiedenisonderwijs. Uit interviews met een historicus en een docente, en een toets die de meiden bij basisschoolleerlingen hebben afgenomen, blijkt dat leerlingen weinig algemene kennis hebben, veel fouten maken en vaak denkstappen overslaan. Daarom hebben ze een nieuwe lesmethode ontwikkeld, die ze aan scholen hebben toegestuurd. De eerste reacties zijn positief. ‘De docenten vinden het leuk, en het lijkt erop dat ze er delen uit gaan gebruiken.’

Terre Bos, natuurlijk in Spiderman-shirt
Profielwerkstukprijs havo
Voor de havo ging de eerste prijs naar Terre Bos van Het Schoter. Zij deed een wel heel bijzonder onderzoek. Omdat ze fan is van Spiderman, wilde ze weten of het mogelijk is om écht als mens aan een spinnendraad te hangen en liefst nog heen en weer te slingeren. Om het antwoord op die vraag te vinden, heeft ze in de tuin spinnenwebben verzameld en daar een Newtonmeter aan bevestigd, om te zien bij welke trekkracht de draad breekt. Conclusie: als een persoon van 60 kg lekker wil slingeren, zijn daar 7 miljoen spinsels voor nodig.

Tate Sijbrandij
Profielwerkstukprijs vwo
Bij het vwo werd het winnende profielwerkstuk geschreven oor Tate Sijbrandij van het Kennemer Lyceum. Tate is verrast door de uitslag. ‘Ik had het niet verwacht, toen ik de competitie zag’, erkent hij. ‘Het niveau was aardig hoog.’ Voor zijn werkstuk heeft Tate onderzocht hoe je zelf generieke pijnstillers als paracetamol en aspirine kunt maken. Hij heeft de medicijnen op school in het laboratorium vervaardigd. Daarna mocht hij gebruik maken van de faciliteiten van de Universiteit van Amsterdam op het Science Park om ze te testen. ‘Dat was fenomenaal’, glundert hij. ‘Daarvoor kan ik alleen het Kennemer Lyceum en mijn docent scheikunde, mevrouw Niemann, maar bedanken. Zij heeft dit voor mij kunnen regelen.’ Op de universiteit werd Tate met open armen begroet, en hij werd begeleid door een derdejaars student. Dankzij deze ervaring heeft Tate een beter beeld gekregen van de studierichting waar hij straks in verder wil.

Jim Jansen
Iedereen is een winnaar
Tot besluit van de middag vertelde Jim Jansen, hoofdredacteur van het populairwetenschappelijke tijdschrift New Scientist, wat erbij komt kijken om een boek te schrijven. Alle genomineerden kregen een exemplaar van het boek Als we wisten wat we deden, heette het geen onderzoek, dat Jim schreef samen met zijn broer, cabaretier en presentator Dolf Jansen. Want volgens de KHMW zijn alle genomineerden natuurlijk al winnaars.

Alle genomineerden samen met Jim Jansen en de leden van de jury
maandag, april 29, 2024 | Headlines
Op vrijdag 19 april werden in het Hodshonhuis, de zetel van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW), de KHMW Profielwerkstukprijzen uitgereikt. Sinds 2002 stelt de KHMW, het oudste geleerde genootschap van Nederland, jaarlijks twee prijzen van elk € 500,- beschikbaar voor de beste profielwerkstukken havo en vwo van scholen uit Haarlem en omgeving.

Dit jaar waren er 24 profielwerkstukken genomineerd, 15 voor het vwo en 9 voor de havo. De winnaars waren niet van tevoren bekendgemaakt, dus de spanning onder de deelnemende scholieren was groot. De aula van het monumentale achttiende-eeuwse stadspaleis aan het Spaarne was tot de laatste stoel gevuld met leerlingen, hun trotse ouders en andere genodigden.
De werkstukken zijn beoordeeld op onder andere originaliteit, creativiteit, probleemstelling, opbouw, leesbaarheid, vormgeving en de mate waarin het werkstuk vakoverstijgend is. De jury, bestaande uit drs. B.J. (Babs) van den Bergh (directeur Universiteiten van Nederland), drs. H. (Henk) de Jong (KHMW-bestuurslid en juryvoorzitter), jkvr. mr. P. (Pauline) van Lennep (oud-KHMW-bestuurslid), prof. dr. A.J.J. (Ton) Nijhuis (hoogleraar Duitslandstudiën UvA) en dr. J. (Jan) Spoelder (classicus), constateerde dat er dit jaar meer werkstukken ingeleverd zijn uit de alfahoek dan uit de bètahoek. De onderwerpen waren veelal gerelateerd aan actuele problemen; een groot aantal werkstukken ging over politiek-maatschappelijke kwesties.
Na het voorlezen van het juryrapport, waarin alle inzendingen kort werden becommentarieerd, werden de winnaars bekend gemaakt.

Winnaars van de KHMW Profielwerkstukprijs havo 2024: Quinty Hoek, Esmee de Graaf en Suse de Graaf van het Castor College in Beverwijk tussen (links) Linda Hovius, ondervoorzitter KHMW, en (rechts) jurylid Pauline van Lennep
Voor de havo ging de eerste prijs naar Quinty Hoek, Esmee de Graaf en Suse de Graaf van het Castor College in Beverwijk. Zij schreven een werkstuk over depressie onder middelbare scholieren. Hun hoofdvraag luidde: ‘Hoe kan je het beste voorlichting geven aan mentoren en leerlingen over depressie in de bovenbouw op het Castor College?’.
Depressie komt veel voor onder middelbare scholieren, hebben de meiden ontdekt. In de bovenbouw zijn er gemiddeld in elke klas wel twee leerlingen die ermee worstelen. Mentoren weten vaak niet hoe ze leerlingen met depressieve klachten kunnen helpen, hebben ze gemerkt. ‘Het eerste wat belangrijk is’, zeggen ze, ‘is dat mentoren de signalen herkennen. Daarna kunnen ze de ouders of de teamleider inschakelen, of bijvoorbeeld het CJG, het Centrum voor Jeugd en Gezin.’ Ze zijn blij dat ze in het kader van hun onderzoek ook een presentatie konden houden voor het mentorenteam. Er werd goed naar hen geluisterd en ze konden ook de folder uitdelen waarin ze allerlei adviezen geven. ‘De mentoren beseften soms niet hoe groot het probleem was. Waarschijnlijk zullen ze er nu beter op letten.’

Winnaar van de KHMW Profielwerkstukprijs vwo 2024: Wessel Bartels van het Kaj Munk College in Hoofddorp
Voor het vwo ging de eerste prijs naar Wessel Bartels van het Kaj Munk College in Hoofddorp. Gebruikmakend van AI (artificial intelligence) en een 3D-printer heeft Wessel een bril ontworpen die blinde mensen kan helpen bij het uitvoeren van alledaagse taken als boodschappen doen. Met behulp van de door hem ontworpen bril met daarop een camera, krijgt de drager van de bril via een oortje informatie door over bijvoorbeeld artikelen in een supermarkt.
‘Het is nog een product in ontwikkeling’, zegt Wessel eerlijk. In het begin heeft hij veel tijd gestoken in het vertalen van de foto naar AI. Als deel van zijn onderzoek heeft Wessel een bezoek gebracht aan het MuZIEum in Nijmegen, een museum dat bezoekers informeert over het leven met een visuele handicap. Toen hij daar zijn plan uiteenzette, merkte hij al dat er veel belangstelling voor was. Hoewel hij trots is op wat hij gemaakt heeft en de eerste reacties positief zijn, is hij nog niet tevreden. Het cameraatje dat hij gebruikt heeft, bleek namelijk over onvoldoende denkvermogen te beschikken om alle opdrachten te verwerken. ‘Ik ga er in de vakantie nog even mee door, want ik vind het hartstikke leuk.’ De erkenning van de deskundige jury van de KHMW is natuurlijk een geweldige stimulans.

Bibi Remans en Mirthe Romijn van het Mendelcollege kregen voor hun werkstuk over koken met vluchtelingen een eervolle vermelding havo
De jury heeft ook nog twee eervolle vermeldingen toegekend. De eervolle vermelding in de categorie havo is voor Bibi Remans en Mirthe Romijn van het Haarlemse Mendelcollege, met het profielwerkstuk Haarlem aan tafel. Hoe kan de acceptatie tussen Haarlemmers en vluchtelingen worden bevorderd? Bibi en Mirthe zien het samen bereiden van recepten uit verschillende landen als een laagdrempelige en toegankelijke manier om culturele uitwisseling te bevorderen. De schrijfsters hebben met verschillende vluchtelingen gekookt terwijl zij hen intussen interviewden. Dit heeft geresulteerd in een prachtig kookboek met mooie foto’s.
‘De verhalen die de vluchtelingen vertelden, waren heel verschillend’, vertellen de meiden. ‘Sommigen waren getraumatiseerd en konden nauwelijks praten over wat ze hadden meegemaakt. Anderen waren juist heel open. We merkten dat er per land grote verschillen zijn. Wat leuk was, dat mensen ook vertelden hoe trots ze op hun land waren, en hoe goed ze in Nederland zijn opgevangen.’
Tot dusver hebben ze veertig exemplaren van hun kookboek laten drukken, vooral voor de vluchtelingen die eraan hebben meegewerkt. Maar ze zouden het natuurlijk leuk vinden om het boek verder te verspreiden, zodat iedereen de verhalen kan lezen en de recepten kan uitproberen. Want van een ding zijn ze overtuigd: samen koken en eten verbindt.

Silvester van Ieperen van het Stedelijk Gymnasium Haarlem kreeg de eervolle vermelding voor het vwo
Voor het vwo gaat de eervolle vermelding naar Silvester van Ieperen van het Stedelijk Gymnasium Haarlem. Hij schreef een profielwerkstuk over investeren in bitcoin. Hiervoor deed hij ook praktisch onderzoek om te kijken of het verstandig is om te investeren in bitcoin.
Zelf is hij zo’n anderhalf jaar geleden begonnen met investeren in bitcoin. ‘In het begin ging ik flink in de min, maar later ging het beter. Wat ik daarvan heb geleerd, is dat je je bij beleggen niet moet laten leiden door je gevoel. Mensen verwachten vaak dat hun belegging meteen meer waard wordt, en dan schrikken ze als ze de koers zien dalen. Maar dan moet je juist volhouden!’ Silvester is vast van plan om door te gaan met beleggen.


Na de bekendmaking van de winnaars, de prijsuitreiking en het maken van de groepsfoto van alle winnaars, hield Saskia Selen, directeur van de Nationale DenkTank, een voordracht over het werk van deze instelling. De middag werd afgesloten met een feestelijke receptie.
Foto's: Wardie Hellendoorn

Alle leerlingen die genomineerd zijn voor de KHMW Profielwerkstukprijzen zijn winnaars.
zaterdag, april 1, 2017 | archief > 2016
Jury onder de indruk door zeer eigentijdse en verrassende onderwerpen
Uit 13 VWO-werkstukken en 11 HAVO-werkstukken van 15 verschillende scholen koos de jury als winnaars:
Veerle Baardse en Manouk Zijl van het Mendelcollege (HAVO) voor hun profielwerkstuk Entertainment en Educatie.
Rutger Postma en Carlijn Verweij van de Katholieke Scholengemeenschap Hoofddorp (VWO) voor hun werkstuk Rode Jihadisten.
Eervolle vermeldingen werden toegekend aan:
Guido Duijn van de Daaf Gelukschool (HAVO) voor zijn werkstuk Zwitsalpoeder….niet te stoppen?
Eva Speijer en Sterre Triezenberg van het Ichthus Lyceum (VWO) voor hun werkstuk A one sided World.
De werkstukken werden beoordeeld door juryleden: Prof. dr. A.J.J. (Ton) Nijhuishoogleraar Duitslandstudiën aan de Universiteit van Amsterdam en directeur van het Duitsland Instituut AmsterdamDrs. C.S.M. (Rina) van OpstalDrs. C.S.M. (Rina) van Opstaloud-docent wiskunde aan De Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven en Dr. J. (Jan) Spoelderclassicus en oud-rector van het Kennemer Lyceum.
De prijzen werden uitgereikt door Prof. dr. A.H.G. (Alexander) Rinnooy Kanvoorzitter van de KHMW. Als gastspreker trad op Prof. dr. P. (Piet) de Rooijemeritus hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Univerisiteit van Amsterdam.
Foto's van de bijeenkomst zijn te downloaden via de link: http://www.hildedewolf.nl/pws/ Bij gebruik anders dan voor privé doeleinden graag de naam van de fotograaf vermelden: Hilde de Wolf.
zaterdag, april 1, 2017 | archief > 2015
Zowel de prijs voor het beste profielwerkstuk HAVO als voor het beste profielwerkstuk VWO ging dit jaar naar leerlingen van het Coornhert.
Op donderdagmiddag 16 april werden de jaarlijkse profielwerkstukprijzen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen uitgereikt door Alexander Rinnooy Kan. Jurylid Jan Spoelder voerde de spanning op door voor de bekendmaking van de winnaars voor de bekendmaking van de winnaars elk werkstuk uitvoerig te voorzien van jurycommentaar.
De eervolle vermelding voor HAVO ging naar naar het werkstuk De gevaren van een uitbarsting van de Vesuvius van Jochem Veerman van het Mendelcollegedie heeft laten zien dat een HAVO-leerling in staat is om een zeer goed geschreven en informatief werkstuk op VWO-niveau te maken!
De eervolle vermelding voor VWO ging naar het werkstuk Edmund Husserls filosofie van de logica van Daniel de Vries van het Gymnasium Felisenumdie een opmerkelijk ambitieus onderwerp heeft gekozen door voor Husserl te kiezenzeker niet de gemakkelijkste filosoof. Een heel bijzondere prestatie!
De eerste prijs voor de HAVO-inzendingen werd toegekend aan Ellis van Keulen en Mandy van Dam van het Coornhert Lyceum voor hun mooie PWS Biobrandstof uit Algen. Hun werkstuk heeft niet alleen maatschappelijke relevantie. Het werd ook heel helder opgeschreven. De jury hoopt dat hun reis naar Wageningen een voortgezette studie dichterbij heeft gebracht.
Ten slotte maakte de jury met veel genoegen de maker van het winnende profielwerkstuk VWO bekend: Tim Trussnereveneens leerling van het Coornhert Lyceum die met zijn werkstuk Kunstmatig Leven en Kunstmatige Neurale Netwerken grote indruk maaktomdat het niet alleen op academisch niveau maar ook behoorlijk toegankelijk geschreven is. Een van de juryleden gaf dit werkstuk aan het eind van de bespreking dan ook spontaan een tien!
De KHMW en juryleden Jan SpoelderTon Nijhuis en Rina van Opstal feliciteren alle winnaars!
Alle genomineerden ontvingen na afloop het boek ‘Encyclopedie van misvattingen’ door gastspreker Hans van Maanen. Bent u er van overtuigd dat de Rijn bij Lobith ons land binnenkomt en dat suiker in de benzinetank een auto onklaar maakt? Dan is dit boek wat voor u. Hans van Maanen is wetenschapsjournalist en publicist. Hij schreef een tiental populairwetenschappelijke boeken.
Het volledige juryrapport én de winnende profielwerkstukken zijn hieronder in te zien.
zaterdag, april 1, 2017 | archief > 2012....
Schrijf jíj het winnende profielwerkstuk? Wilt ú een scholier voordragen voor de Profielwerkstukprijzen 2013 van de KHMW? Lees dan hier verder.
Op 9 oktober 2012 zijn de profielwerkstukbegeleiders van zestien scholen in Haarlem en omgeving aangeschreven om opnieuw aandacht te vragen voor de prijsvraagdie jaarlijks door de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen wordt uitgeschreven voor leerlingen van de hoogste klassen HAVO en VWO.
Voor deelname verwijzen wij graag naar bijgaande poster: