PRIJS VOOR WETENSCHAPSCOMMUNICATIE: DE IRISPENNING

In de media is er toenemende aandacht voor wetenschap, technologie en het maatschappelijke belang van wetenschappelijk en technologisch onderzoek. De Irispenning is ingesteld om deze ontwikkeling verder te stimuleren door originele en effectieve vormen van wetenschaps-communicatie te bekronen.

De Irispenning voor Excellente Wetenschapscommunicatie is in 2019 in het leven geroepen door de drie door het Rijk gesteunde wetenschapsmusea: NEMO Science Museum, Rijksmuseum Boerhaave en Teylers Museum. De prijs wordt financieel gesteund door de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen en de Universiteiten van Nederland, en staat onder auspiciën van de Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij die ook het podium biedt voor de prijsuitreiking op de jaarlijkse Avond van Wetenschap & Maatschappij.

De Irispenning is bestemd voor instellingen, projecten of personen in Nederland die gedurende langere tijd – minimaal vijf jaar – op innovatieve en eigenzinnige wijze een breed publiek weten te bereiken en te informeren over onderwerpen op het terrein van wetenschap en techniek. Een aantoonbare aanjaagfunctie in het maatschappelijk debat strekt tot aanbeveling. Eenmalige prestaties – een boek, een film, een voorstelling of een televisieuitzending – komen niet in aanmerking voor de prijs. De prijs is genoemd naar de Griekse godin Iris, godin van de regenboog en vliegensvlugge boodschapster van de goden. De veelkleurige, goudgevleugelde Iris bracht via de brug tussen hemel en aarde, de regenboog, boodschappen van de goden naar de mensen.

De prijs wordt met ingang van 2019 jaarlijks uitgereikt op de Avond van Wetenschap & Maatschappij in de Ridderzaal in Den Haag. De winnaar krijgt € 10.000,- en een penning, vervaardigd door Jennifer Hoes. Het prijzengeld wordt beschikbaar gesteld door de KHMW, hoofdsponsor van de Irispenning.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het secretariaat van de prijs via r.hageman@verstegenstigter.nl

 

De winnaar van de Irispenning 2024, het radioprogramma Vroege Vogels, werd op 4 oktober 2024 bekendgemaakt tijdens het tv-programma Tijd voor MAX. De prijs werd op 7 oktober uitgereikt tijdens de 25ste Avond van Wetenschap & Maatschappij, door juryvoorzitter Linda Hovius, voorzitter van de KHMW, en Eppo Bruins, minister van OCW. ‘In Vroege Vogels wordt veel door de natuur heengelopen, al dan niet op kaplaarzen. En er wordt vol vrolijke nieuwsgierigheid en vaak ook met ontzag naar planten en dieren, zwammen en schimmels gekeken', aldus de jury. 'Met al die goed onderbouwde natuurverhalen lokt Vroege Vogels een publiek naar de wetenschap dat misschien niet eens per se wetenschap zoekt, maar het wel krijgt.' Het volledig juryrapport is hier in te zien. Lees hier de reactie van Vroege Vogels op de eigen website.

De jury van de Irispenning 2024

Linda Hovius, juryvoorzitter (voorzitter KHMW)

Caspar van den Berg (voorzitter Universiteiten van Nederland)

Marc de Beyer (directeur Teylers Museum)

Ellen de Bruin (schrijver en redacteur NRC Handelsblad)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Géke Roelink (directeur NEMO Science Museum)

De winnaar van de Irispenning 2023, Ionica Smeets, werd op 3 oktober bekendgemaakt door Arjen Lubach in de Avondshow. De prijs werd uitgereikt in de Pieterskerk in Leiden op 9 oktober tijdens de 24ste Avond van Wetenschap & Maatschappij, door juryvoorzitter Louise Gunning-Schepers, voorzitter van de KHMW, en Robbert Dijkgraaf, demissionair minister van OCW. 'Als er iemand is die langjarig excelleert op het gebied van wetenschapscommunicatie, altijd met humor, altijd zoekend naar samenwerking, dan is het wel Ionica Smeets', aldus de jury. Het volledig juryrapport is hier in te zien. Bekijk hier het fragment uit de Avondshow. Lees hier een bericht van Ionica Smeets op LinkedIn, februari 2024.

De jury van de Irispenning 2023:

Louise Gunning-Schepers, juryvoorzitter (voorzitter KHMW)

Ellen de Bruin (schrijver en redacteur NRC Handelsblad)

Géke Roelink (directeur NEMO ScienceMuseum)

Pieter Duisenberg (voorzitter Vereniging Universiteiten van Nederland)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Marc de Beyer (directeur Teylers Museum)

De winnaar van de Irispenning 2022 is de Universiteit van Nederland. Ergens tussen de reguliere universiteiten, academische kennisfabrieken en erkende onderzoeksinstituten, bevindt zich een andere universiteit. Er hoeft geen collegegeld te worden betaald en er zijn geen tentamens aan deze universiteit voor iedereen. De Universiteit van Nederland – want daar hebben we het over – heeft zich in negen jaar tijd ontwikkeld tot een fantastisch platform waar wetenschappers vanuit alle veertien universiteiten en uit de alfa-, bèta- én gammawetenschappen hun kennis delen met het brede publiek.

De jury van de Irispenning 2022:

Louise Gunning-Schepers, juryvoorzitter (voorzitter KHMW)

Ellen de Bruin (redacteur NRC Handelsblad; schrijver)

Michiel Buchel (directeur NEMO ScienceMuseum)

Pieter Duisenberg (voorzitter Vereniging Universiteiten van Nederland)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Marc de Beyer (directeur Teylers Museum)

De winnaar van de Irispenning 2021 is Marion Koopmans. Zij krijgt de prijs onder andere omdat zij, zoals in het juryrapport staat, in de communicatie rondom de coronapandemie ‘schijnbaar onvermoeibaar telkens weer ingewikkelde kwesties zodanig verwoordt dat het publiek daar echt informatie aan kon ontlenen. Zonder heikele punten te schuwen heeft zij eenduidig, geduldig en met veel kennis dit lastige onderwerp weten te duiden.' Zij blijft met niet aflatende energie het publieke debat aangaan, ook op sociale media, waarbij zij het gesprek ook bij ongezouten meningen telkens weer weet ‘te normaliseren en terug te brengen tot de nuchtere, wetenschappelijke feiten’. Als viroloog heeft zij haar sporen al lang en breed verdiend. Zij waarschuwde al vroeg voor de uitbraak van een pandemie. ‘Met een aanstekelijke geestdrift weet zij keer op keer een onderscheid te maken tussen wat men zegt en wat wij weten over het virus, in begrijpelijke taal.’

De jury van de Irispenning 2021:

Louise Gunning-Schepers, juryvoorzitter (voorzitter KHMW)

Ellen de Bruin (redacteur NRC Handelsblad; schrijver)

Michiel Buchel (directeur NEMO ScienceMuseum)

Pieter Duisenberg (voorzitter Vereniging van Universiteiten VSNU)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Marjan Scharloo (directeur Teylers Museum)

De winnaar van de Irispenning 2020 is Lowlands Science. Lowlands Science krijgt de prijs onder andere omdat het, zoals in het juryrapport staat, 'een festival voor de geest is' dat op excellente wijze verwondering aanwakkert, omdat 'het idee van dit innovatieve format meesterlijk is', omdat het wonderwel lukt tienduizenden jongeren nieuwsgierig te maken en te verwonderen 'temidden van het muzikale geweld en de verleidingen van foodtrucks en barretjes, want er vormen zich lange rijen voor het doen van proefjes en het ondergaan van testjes', en omdat de jury – juist nu Lowlands 2020, in deze barre coronatijden, niet kon plaatsvinden – 'graag de schijnwerper op Lowlands Science wil zetten, in de hoop dat er in de toekomst weer veel aanstekelijke, wetenschappelijke data op het festival geoogst mogen worden'.

De jury van de Irispenning 2020:

Louise Gunning-Schepers, juryvoorzitter (voorzitter KHMW)

Ellen de Bruin (redacteur NRC Handelsblad; schrijver)

Michiel Buchel (directeur NEMO ScienceMuseum)

Pieter Duisenberg (voorzitter Vereniging van Universiteiten VSNU)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Marjan Scharloo (directeur Teylers Museum)

 

De winnaar van de Irispenning 2019 is Robbert Dijkgraaf. Dijkgraaf kreeg de prijs onder andere omdat hij, zoals in het juryrapport staat, ‘waar hij maar kan onvermoeibaar de schoonheid van wetenschap blijft benadrukken én het belang ervan in de maatschappij’, omdat hij de gave heeft om ‘de allermoeilijkste dingen zo uit te leggen dat je tenminste dénkt dat je ze begrijpt’, en omdat hij een manier van denken heeft ‘die strikte logica koppelt aan tomeloze verbeelding’.

De jury van de Irispenning 2019:

Madeleine de Cock Buning, juryvoorzitter (ondervoorzitter KHMW)

Ellen de Bruin (wetenschapsjournalist NRC Handelsblad; schrijver)

Michiel Buchel (directeur NEMO Science Museum)

Pieter Duisenberg (voorzitter Vereniging van Universiteiten VSNU)

Amito Haarhuis (directeur Rijksmuseum Boerhaave)

Marjan Scharloo (directeur Teylers Museum)

Partners
De prijs wordt financieel gesteund door de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen en de Universiteiten van Nederland, en staat onder auspiciën van de Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij die ook het podium biedt voor de prijsuitreiking op de jaarlijkse Avond van Wetenschap & Maatschappij.

Vragen? Neem contact op met het jurysecretariaat:
Roderick Hageman
Jurysecretaris Irispenning
r.hageman@verstegenstigter.nl
www.verstegenstigter.nl
www.avondwenm.nl

Jong Talent Prijzen - informatie in het Nederlands

De inschrijving voor de Jong Talent Prijzen 2024 is inmiddels gesloten.

De Hollandsche Maatschappij Prijzen voor Jong Talent worden jaarlijks toegekend ter bevordering van het wetenschappelijk onderwijs in de technische en exacte vakken.

Er zijn twee categorieën prijzen:

• KHMW AFSTUDEERPRIJZEN 19 prijzen ter bekroning van uitzonderlijke studieresultaten (masterscriptie of onderzoeksverslag), voor studenten die in het huidige academisch jaar 2023/2024 afstuderen aan een Nederlandse instelling voor wetenschappelijk onderwijs, in de disciplines:

Biologie (1 prijs van € 3.000)
Chemie en Procestechnologie (1 prijs van € 3.000)
Data Science (1 prijs van € 3.000)
Health Care Innovation for underserved communities (1 prijs van € 3.000)
Informatica en Informatiekunde (1e prijs van € 3.000, twee 2e prijzen van elk € 1.000)
Life Sciences (1e prijs van € 3.000, 2e prijs van € 2.000, 3e prijs van € 1.000)
Natuurkunde (1e prijs van € 3.000, 2e prijs van € 1.000)
Plantenwetenschappen (1 prijs van € 5.000)
Sterrenkunde (2 prijzen van elk € 3.000)
Theoretische natuurkunde (1 prijs van € 3.000)
Werktuigbouwkunde en Materiaalkunde (1 prijs van € 3.000)
Wiskunde (1e prijs van € 3.000, 2e prijs van € 2.000)

• KHMW AANMOEDIGINGSPRIJZEN 68 prijzen van elk € 500, voor de beste studieresultaten in het eerste studiejaar (academisch jaar 2023/2024) aan een Nederlandse instelling voor wetenschappelijk onderwijs, in de studierichtingen:

Artificial Intelligence (8 prijzen)
Biologie (7 prijzen)
Biomedische technologie (3 prijzen)
Chemische technologie (3 prijzen)
Civiele en Maritieme techniek (3 prijzen)
Farmacie of (Bio)farmaceutische wetenschappen (4 prijzen)
Informatica & Technische informatica (10 prijzen)
Lucht- en Ruimtevaarttechniek (2 prijzen)
Natuurkunde en Technische natuurkunde (8 prijzen)
Scheikunde (6 prijzen)
Sterrenkunde (2 prijzen)
Werktuigbouwkunde en Materiaalkunde (3 prijzen)
Wiskunde en Technische wiskunde (9 prijzen)

Meer informatie vindt u in de circulaire meteen hieronder.

Voordrachten kunnen uitsluitend digitaal worden ingediend via het inschrijfformulier. De inschrijving is inmiddels gesloten.

Hebt u vragen, dan kunt u contact opnemen met het secretariaat via prijzen@khmw.nl.

Young Talent Awards - information in English

The Young Talent Awards 2024 is closed.

The Holland Society Young Talents Awards are yearly awarded to students in science and technology.

In two categories:

• KHMW GRADUATION AWARDS, 19 prizes for exceptional achievements (master thesis/ research report). For students who graduate in the academic year 2023/2024 at a Dutch institution of academic education. Prizes are awarded in the following disciplines:

Biology (1 prize of € 3.000)
Chemistry and Process Technology (1 prize of € 3.000)
Data Science (1 prize of € 3.000)
Health Care Innovation for underserved communities (1 prize of € 3.000)
Informatics and Information Science (1st prize of € 3.000, two 2nd prizes of each € 1.000)
Life Sciences (1st prize of € 3.000, 2nd prize of € 2.000, 3rd prize of € 1.000)
Physics (1st prize of € 3.000, 2nd prize of € 1.000)
Plant Sciences (1 prize of € 5.000)
Astronomy (2 prizes of each € 3.000)
Theoretical Physics (1 prize of € 3.000)
Mechanical Engineering and Materials Science (1 prize of € 3.000)
Mathematics (1st prize of € 3.000, 2nd prize of € 2.000)

• KHMW INCENTIVE AWARDS, 68 prizes of each € 500 for the best grades achieved in the first year (academic year 2023/2024) at a Dutch institution for academic education. Prizes are awarded in te following disciplines:

Artificial Intelligence (8 prizes)
Biology (7 prizes)
Biomedical Technology (3 prizes)
Chemical Engineering (3 prizes)
Civil and Marine Engineering (3 prizes)
Pharmacy or (Bio)pharmaceutical Sciences (4 prizes)
Informatics and Technical Informatics (10 prizes)
Aerospace (2 prizes)
Physics and Technical Physics (8 prizes)
Chemistry (6 prizes)
Astronomy (2 prizes)
Mechanical Engineering and Materials Science (3 prizes)
Mathematics and Technical Mathematics (9 prizes)

For more information please read the circular below.

Nominations can only be submitted digitally via the nomination form. Nominations are closed.

Questions? Please contact the secretariat at prijzen@khmw.nl.

 

Verslag voorgaande edities

Voor het verslag van Jong Talentprijsuitreiking 2024 klik hier.

Voor het verslag van Jong Talentprijsuitreiking 2023 klik hier.

Voor het verslag van Jong Talentprijsuitreiking 2022 klik hier.

Voor het verslag van Jong Talentprijsuitreiking 2021 klik hier.

Voor het verslag van Jong Talentprijsuitreiking 2020 klik hier.

De sponsors van de Jong Talent Prijzen

 

 

STICHTING PHYSICA

Piet Mulders is sinds 2014 penningmeester van de Stichting Physica en probeert als vertegenwoordiger van het bestuur elk jaar bij de uitreiking van de Jong Talent Aanmoedigingsprijzen te zijn. Zo ontmoet hij jaarlijks acht veelbelovende studenten natuurkunde die als beste van hun lichting hun propedeuse hebben afgerond. “Dat is altijd een mooie bijeenkomst. Sommigen komen uiterst zelfverzekerd binnen, anderen juist wat schuchter. Wat ze gemeen hebben, zijn vaak de trotse ouders die meekomen.”
Mulders, emeritus-hoogleraar theoretische natuurkunde aan de Vrije Universiteit  Amsterdam, geniet nog steeds enorm van het geven van colleges en de natuurkunde onder de aandacht brengen van het brede publiek. “Het geven van onderwijs is een passie van me, naast het doen van onderzoek. Wat er mooi aan is, is de feedback van jonge mensen. Die kan zo verrassend zijn. En dat brengt de wetenschap verder.”

Lees het volledig interview met Piet Mulders in het KHMW jaarverslag 2022 op p.66-68.

 

KNMP

Als bestuurslid van de KNMP, de beroeps- en brancheorganisatie voor apothekers en apotheken, reikt IC-apotheker Dr. Nicole Hunfeld jaarlijks vier KHMW Jong Talent Aanmoedigingsprijzen uit. De organisatie sponsort deze prijzen sinds 2016. Zelf viel Hunfeld ook in de prijzen: in september 2021 ontving zij de Sustainability Award van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). Een kroon op haar werk voor ‘The Green Intensive Care’, een project om de Intensive Care (IC) te verduurzamen.
Samen met de KNMP wil Hunfeld het nieuwe talent stimuleren en in het zonnetje zetten. Zij reikt de Jong Talent Aanmoedigingsprijzen jaarlijks dan ook met enthousiasme uit aan studenten Farmacie of (Bio)Farmaceutische Wetenschappen met de beste studieresultaten in het eerste jaar. Ze geeft hen ook graag wijze raad mee: "Zet je prijs op je cv en kijk of je het prijzengeld van 500 euro kunt besteden aan iets waarvan je kunt leren. Bijvoorbeeld een coach of cursus. Investeer verder in je talent."

Lees het volledig interview met Nicole Hunfeld in het KHMW jaarverslag 2021 op p.64 en 65.

 

Koninklijke Van Wijhe Verf

Koninklijke Van Wijhe Verf sponsort met ingang van 2021 de Jong Talent Afstudeerprijs voor Chemie en Procestechnologie en daarvoor van 2015-2020 de Aanmoedigingsprijzen Chemische Technologie voor eerstejaarsstudenten.
Marlies van Wijhe, directeur van Koninklijke Van Wijhe Verf uit Zwolle, vindt de prijzen een goede manier om jongeren te stimuleren mooie dingen uit hun vak te halen, ‘mede door hun enthousiasme komen er oplossingen voor problemen van nu en morgen, bijvoorbeeld als het gaat om innovatie en duurzaamheid’.
Ze heeft zelf ervaren hoe belangrijk een prijs kan zijn. In 2010 werd Marlies uitgeroepen tot Zakenvrouw van het Jaar. ‘Dat heeft ontzettend veel deuren geopend en mij de kans gegeven veel publiciteit voor het bedrijf te genereren. Het werd een ontzettend intensief jaar, maar ook echt een omslagjaar voor Van Wijhe Verf: we stonden daarna nog nadrukkelijker op de kaart als een serieuze speler in de verfbranche.’

Voor het volledig interview met Marlies van Wijhe in het KHMW jaarverslag 2020 klik hier.

 

East-West Seed

Zaadveredelingsbedrijf East-West Seed sponsort sinds vier jaar de Jong Talent Afstudeerprijs voor Plantenwetenschappen van 5.000 euro. Maaike Groot, manager public affairs, zorgt dat ze zelf elk jaar de prijs uit kan reiken. ‘Toen de KHMW ons benaderde vonden we het meteen een goed idee. Het past in ons streven de zichtbaarheid van het vak en het belang ervan onder de aandacht te brengen. Extra leuke bijkomstigheid is natuurlijk dat je door die jonge talenten ook het contact met de wetenschappers kunt aanhalen.’
East-West Seed is 37 jaar geleden opgericht door Simon Groot uit Enkhuizen, de vader van Maaike. ‘Hij behoort tot de zesde generatie van een familie van Westfriese zaadboeren, de regio die de bakermat is van de (internationale) groentenzaadveredeling. Hij richtte zijn eigen bedrijf op, omdat hij zag dat boeren in tropische landen in Zuidoost-Azië werkten met slechte kwaliteit groentenzaden van slechte kwaliteit. Met zijn westerse kennis wilde hij hen helpen hun zaden te optimaliseren zodat de opbrengsten zouden toenemen.’

Lees het volledig interview met Maaike Groot in het KHMW jaarverslag 2018 op p.71.

 

ASML

ASML sponsort de Jong Talent Afstudeerprijs sinds 2013. John Koster, directeur Software Development & Engineering bij ASML:
‘Wiskunde is belangrijk voor ons. Het is de taal van de engineer. Met behulp van wiskunde zijn we in staat complexe vraagstukken te beschrijven en die gaan we hier altijd met meerdere mensen te lijf. Daarvoor hebben we steeds ingewikkeldere wiskundige algoritmes
nodig, want nauwkeurigheid in onze producten is extreem belangrijk. De invloed van het vak wordt steeds gewichtiger.’
‘Hoe leuk is het als je door je te verbinden aan deze prijs in contact komt met mensen die wiskunde ook leuk vinden en  doorzettingsvermogen tonen om het vak onder de knie te krijgen? Wie plezier beleeft aan wiskundige vraagstukken en er energie van krijgt om wiskunde een praktische toepassing te geven, is bij ons op de goede plek. Als lid van onze ontwikkelteams werk je zo aan de essentiële bouwstenen voor onze machines.’

Lees het volledig interview met John Koster in het KHMW jaarverslag 2017 op p.52.

 

Pfizer

Wetenschap ligt aan de basis van ons bedrijf. En net als de mensen die in aanmerking komen voor de Pfizerprijs zit innoveren en het zoeken naar baanbrekende ideeën in ons bloed.” Aan het woord is Jan Willem de Heer, manager Communications bij Pfizer Nederland. Het bedrijf is sinds 2011 sponsor van de Pfizer Prijs voor Life Sciences, een van de Jong Talentprijzen die de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen jaarlijks uitreikt.
De prijswinnaar van de Pfizer Prijs voor Life Sciences 2015 is Dorien Maas. Ze heeft de onderscheiding gekregen voor haar onderzoek hoe schizofrenie in de toekomst beter behandeld zou kunnen worden. Dat deed ze bij de onderzoeksgroep Moleculaire Dierfysiologie van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze ontdekte in een rattenmodel voor schizofrenie vroegtijdige veroudering in de hersenen. Die ontdekking kan aan de basis staan van een betere behandeling van schizofrenie in de toekomst. De medische afdeling van Pfizer Nederland is onder de indruk van haar basale onderzoek. 

Lees het volledig interview met Jan Willem de Heer in het KHMW jaarverslag 2015 op p.56.